“Orthen waar bende gebleve?”
Over voormoeders en een verdwenen boerendorp
In een afgeladen Nico Schuurmanshuis werd op 18 november een nieuw boek over de geschiedenis van Orthen gepresenteerd. Schrijfster Fike van der Burght lichtte toe waarom ze het boek heeft geschreven en hoe ze aan haar informatie is gekomen. De Orthense Schaar hielp haar daarbij op weg.
Wim van Hassel, lid van de Orthense Schaar, zocht mee naar oude afbeeldingen en maakte de actuele foto’s voor het boek. Fike vroeg hem naar zijn antwoord op de titel van het boek: “Orthen waar bende gebleve?”. “In de harten van de Orthenaren” antwoordde Wim. Een antwoord dat door het publiek dat voor meer dan de helft bestond uit mensen met wortels in Orthen, met applaus ontvangen. De eerste exemplaren werden aangeboden aan Wim van Hassel, Jo Doorenbosch, Sonja van der Voort, als leden van de Orthense Schaar en aan de tantes Vesters van het Schaarhuisplein. De eerste reacties op het boek waren zeer enthousiast.
Het boek verhaalt hoe Orthen als dijkdorp met gemeenschappelijke gronden en zelfbestuur, in de negentiende eeuw in stukjes uiteenvalt. Orthen is ouder dan Den Bosch en overleefde rampspoeden met water, vuur en zwaard, maar tegen de moderne tijd en de exploderende stad kon het niet op.
‘Ge het niks te willen, tis zoals het is’ was de reactie van Ant Gloudemans, de betovergrootmoeder van de schrijfster. Haar man Adriaan van Selst dacht daar anders over en voerde actie tegen de regenten uit Den Bosch. Na vele rechtszaken sloot hij als laatste schaarmeester in 1871 de boeken van de Corporatie Orthen. Sindsdien is Orthen een Afdeling van de gemeente Den Bosch. Die bijzondere status heeft het nog. Het levensverhaal van het boerenechtpaar Van Selst-Gloudemans is verweven met het relaas over Orthen en geeft een kijkje in het dagelijkse leven aan de Orthense dijk.
Fike van der Burght groeide op in Orthen. Vanaf 1800 bleven haar voormoeders altijd in Orthen wonen. Zij is de eerste van zes generaties die Orthen verlaten heeft. Bijna vijftig jaar geleden interviewde ze haar oma over de grote veranderingen in Orthen. Deze verhalen vormen de basis van het boek.
Het rijk geïllustreerde boek met foto’s van Wim van Hassel kost € 22,50 en is te verkrijgen bij:
De Orthense Schaar, op de eerste maandagavond van de maand tussen 20 en 22 uur, in de kelder van fort Orthen, Ketsheuvel 56 en bij de boekhandel.
