Commissie uit de ingezetenen van de afdeling Orthen
Wat doet de commissie?
Wat de Commissie uit de ingezetenen van de afdeling Orthen precies doet en indirect voor u als Orthenaar kan betekenen, leggen we u uit aan de hand van een stukje geschiedenis. Als we ver teruggaan in de tijd komen we de naam Orthen voor het eerst tegen in het jaar 815. In het midden van de vorige eeuw behoorde Orthen stadsrechtelijk weliswaar bij de stad ‘s-Hertogenbosch, maar was het toch een min of meer zelfstandige gemeenschap. Zo beschikten de inwoners van het buurtschap Orthen over een gemeenschappelijk vermogen, hetgeen voornamelijk bestond uit landerijen en enkele gebouwen. Het was een gemeenschap met een gekozen bestuur (destijds Schaarmeesters genoemd), dat naast het in goede banen leiden van de dagelijkse gang van zaken, vooral belast was met het beheer van de bezittingen van Orthen.
Nadat door het Bossche stadsbestuur het kerkhof werd aangelegd, ontstonden er grote conflicten tussen het gemeentebestuur en het bestuur van Orthen. Om deze slepende conflicten op te lossen, stelde koning Willem III bij Koninklijk besluit van 1 juni 1866 de zogenaamde verband-regeling vast.
Hier een overzicht van de belangrijkste artikelen, die in dat besluit opgenomen zijn:
Artikel 1 van die regeling bepaalt dat de inkomsten van het gehucht Orthen ten bate komen aan dat gehucht.
Artikel 5 bepaalt dat het gemeentebestuur van ‘s-Hertogenbosch de eigendommen van Orthen weliswaar beheert, maar dat een Commissie uit de Ingezetenen van de Afdeling Orthen, bestaande uit drie personen, het gemeentebestuur hierover adviseert.
Meer concreet houdt de commissie zich bezig met de volgende taken:
*Beheer van het vermogen van de Orthense ingezetenen (inwoners van Orthen);
*Beheer Forttoren (incl. Schijvenloods);
*Onderhouden van contacten met de gemeente;
*Toekennen van subsidies aan verenigingen en financieel ondersteunen van Orthense festiviteiten;
*Stimuleren en coördineren van het gemeenschapsleven in Orthen.
Waarom is (voort)bestaan van commissie zo belangrijk?
Volgens onze mening is het voor Orthen van groot belang dat de afdeling Orthen en de commissie blijven bestaan. Ook is het van belang dat het functioneren van de commissie voortdurend nieuw leven wordt ingeblazen.
Hiervoor zijn de volgende redenen:
Door instandhouding van de afdeling Orthen behouden we het in de loop der jaren verworven vermogen en kan de Orthense gemeenschap profiteren van de opbrengst daarvan. Vooral in de vorm van (extra) subsidies aan verenigingen.
De afdeling Orthen kan beschouwd worden als een uniek cultuur-historisch monument, dat bewaart dient te blijven (er zijn nog maar enkele van deze afdelingen in ons land) en beschikt over een Koninklijk Besluit waarin is vastgelegd dat de Commissie uit de Ingezetenen van deze afdeling met gezag de belangen van deze gemeenschap kan behartigen.
Op 14 december 1995 heeft de gemeenteraad van ‘s-Hertogenbosch nogmaals bevestigd dat de commissie een duidelijke maatschappelijke functie vervuld voor Orthen.
De eigendommen
De eigendommen bestaan momenteel o.a. uit enkele percelen grond en een kapitaal dat uitgeleend is aan de gemeente ‘s-Hertogenbosch. Het bezit of het kapitaal mag niet verdeeld worden. Wel de opbrengst hiervan (bijvoorbeeld de rente). Vroeger werd de opbrengst (het exploitatie-overschot) verdeeld onder de Ingezetenen van Orthen (z.g. Dorpengeld).
Thans profiteren de Orthenaren van de opbrengst in de vorm van subsidies aan Orthense verenigingen, stichtingen en andere activiteiten.